معرفی و بررسی جایزه جایزه میگل دو سروانتس

جایزه میگل دو سروانتس (Premio Miguel de Cervantes) معتبرترین جایزه ادبی در جهان اسپانیایی‌زبان است که هر ساله به پاس دستاوردهای مادام‌العمر یک نویسنده برجسته در زبان اسپانیایی اهدا می‌شود. این جایزه به افتخار میگل دو سروانتس، نویسنده مشهور رمان "دون کیشوت"، نامگذاری شده و اغلب به عنوان "نوبل ادبیات اسپانیایی" شناخته می‌شود.

تاریخچه و فرآیند اعطا

این جایزه در سال ۱۹۷۵ توسط دولت اسپانیا تأسیس شد و اولین بار به خورخه لوئیس بورخس، نویسنده آرژانتینی، تعلق گرفت. از آن زمان تاکنون، هر سال به نویسندگانی از کشورهای مختلف آمریکای لاتین، اسپانیا و ایالات متحده (با آثار اسپانیایی‌زبان) اهدا شده است. فرآیند انتخاب توسط کمیته‌ای از آکادمی‌های زبان و ادبیات اسپانیایی‌زبان انجام می‌شود و نامزدها بر اساس پیشنهادهای متخصصان بررسی می‌شوند. مراسم اهدا هر ۲۳ آوریل (روز مرگ سروانتس و روز جهانی کتاب) در دانشگاه آلکالا د هنارس، زادگاه سروانتس، برگزار می‌شود.

معیارهای انتخاب و اهمیت

معیار اصلی، کل کارنامه ادبی نویسنده است، نه یک اثر خاص؛ بنابراین، بر نوآوری، تأثیر فرهنگی و غنای زبانی تمرکز دارد. این جایزه نویسندگان را از هر ژانری (رمان، شعر، نمایشنامه) تقدیر می‌کند و به تنوع جغرافیایی در جهان اسپانیایی‌زبان اهمیت می‌دهد. برندگان برجسته‌ای مانند گابریل گارسیا مارکز (کلمبیا، ۱۹۷۶، اما او نوبل را هم برد)، آگوستو روآ باستوس (مکزیک، ۱۹۸۶) و اخیراً آنا ماریا ماتوت (کوبا، ۲۰۲۳) نشان‌دهنده تأثیر جهانی آن هستند.

جوایز و مراسم

برنده ۱۲۵,۰۰۰ یورو نقدی، یک مدال طلایی و گواهی افتخار دریافت می‌کند. این مبلغ آن را به یکی از پردرآمدترین جوایز ادبی جهان تبدیل کرده و اغلب فروش آثار برنده را افزایش می‌دهد. مراسم با سخنرانی‌های ادبی و جشن‌های فرهنگی همراه است و میلیون‌ها علاقه‌مند را درگیر می‌کند.

برندگان ایرانی و خاورمیانه

از آنجایی که این جایزه منحصراً به نویسندگان اسپانیایی‌زبان تعلق می‌گیرد، تاکنون هیچ نویسنده ایرانی یا خاورمیانه‌ای برنده یا نامزد رسمی نشده است. تمرکز اصلی بر آمریکای لاتین و اسپانیا است، هرچند نویسندگان مهاجر با آثار اسپانیایی‌زبان واجد شرایط هستند.

در سال ۲۰۲۵، گمانه‌زنی‌ها برای برنده بعدی (که احتمالاً در آوریل اعلام می‌شود) بر نویسندگان آمریکای جنوبی متمرکز است. این جایزه نمادی از غنای ادبیات اسپانیایی و پلی برای فرهنگ‌های مختلف است.